نصب نورگیر حبابی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، تهیه ابزار و مصالح مناسب و مهم‌تر از همه، رعایت کامل نکات ایمنی است. سهل‌انگاری در هر یک از این مراحل می‌تواند منجر به نصب نامناسب، مشکلات آتی یا حوادث ناگوار شود. در این مقاله به توضیحاتی در خصوص نورگیر حبابی و نحوه نصب آن بیشتر توضیح می دهیم.
نکات قبل از نصب نورگیر حبابی
در نصب نورگیر حبابی نکاتی باید رعایت شود که در ادامه توضیح می دهیم.
ارزیابی محل نصب
انتخاب محل دقیق نصب نورگیر اولین و یکی از مهم‌ترین گام‌هاست. باید نقطه‌ای را انتخاب کرد که:
بیشترین میزان نور را به فضای مورد نظر در زیر سقف هدایت کند.
از نظر سازه‌ای مناسب باشد. باید از برخورد با تیرها، خرپاها یا سایر اجزای اصلی سازه سقف اجتناب کرد یا برای ایجاد قاب‌بندی مناسب دور آن‌ها برنامه‌ریزی نمود.
مسیر طبیعی تخلیه آب باران و برف روی سقف را مختل نکند و از تجمع آب در بالادست نورگیر جلوگیری شود.
موانع خارجی مانند سایه درختان بلند یا ساختمان‌های مجاور، تأثیر منفی بر میزان نور ورودی نداشته باشند.
از ایجاد دید ناخواسته یا مزاحم از پنجره‌های طبقات بالاتر یا ساختمان‌های همسایه به داخل فضا جلوگیری کند.
توجه به شیب سقف و نحوه هدایت آب‌های سطحی بسیار حیاتی است. نصب نورگیر یک مانع در مسیر آب ایجاد می‌کند و اگر شیب‌بندی و جزئیات آب‌بندی به درستی اجرا نشود، احتمال نفوذ آب و ایجاد خسارت وجود دارد. در برخی موارد، به خصوص برای پوشش پاسیو، ممکن است نیاز به تعبیه لوله خروجی آب مجزا باشد.
اندازه‌گیری دقیق دهانه
پس از تعیین محل، اندازه‌گیری دقیق ابعاد دهانه‌ای که باید در سقف ایجاد شود، ضروری است. این اندازه‌گیری باید با دقت بالا انجام شود زیرا ابعاد پایه نورگیر باید دقیقاً با قاب ایجاد شده در سقف مطابقت داشته باشد. کوچکترین خطا در اندازه‌گیری می‌تواند منجر به عدم چفت شدن مناسب، مشکلات در آب‌بندی و ظاهر نامناسب شود. بهتر است به مشخصات فنی ارائه شده توسط تولیدکننده نورگیر مراجعه کرد تا ابعاد دقیق مورد نیاز برای برش (Rough Opening) مشخص شود.
لیست ابزار و مواد لازم
پیش از شروع کار، باید تمام ابزار و مصالح مورد نیاز را تهیه و آماده کرد:
ابزار: متر اندازه‌گیری، اره مناسب برای برش لایه‌های سقف (مانند اره گردبر یا عمودبر)، دریل و پیچ‌گوشتی برقی با سری‌های مناسب، چکش، تراز، گونیا، کاردک، چاقوی کارگاهی (Utility Knife)، تفنگ درزگیر (Caulking Gun)، نردبان یا داربست ایمن، و ابزار حفاظت فردی (بخش 3.4). بسته به نوع قاب‌بندی، ممکن است به ابزار فلزکاری نیز نیاز باشد. تمام ابزارها باید قبل از استفاده از نظر سلامت و ایمنی بازرسی شوند.
مصالح: واحد نورگیر حبابی (شامل پایه و حباب)، مصالح قاب‌بندی (معمولاً پروفیل‌های آهنی یا چوب)، پیچ‌های مناسب و مقاوم در برابر زنگ‌زدگی، مصالح آب‌بندی شامل ورق ایزوگام، چسب آب‌بندی با کیفیت (ترجیحاً پلی‌اورتان)، نوار درزگیر یا فوم پشت‌بند (Backer Rod) در صورت نیاز، مصالح پوشش نهایی سقف (مانند ورق گالوانیزه در برخی روش‌ها)، و مواد تمیزکننده. مصالح باید در محل مناسب و به دور از رطوبت و آسیب نگهداری شوند.
اهمیت رعایت نکات ایمنی هنگام کار در ارتفاع
کار بر روی سقف و در ارتفاع، ذاتاً خطرناک است و رعایت نکات ایمنی برای جلوگیری از سقوط و سایر حوادث، الزامی است.
تجهیزات حفاظت فردی (PPE): استفاده از کلاه ایمنی (کاسک)، کمربند ایمنی یا هارنس متصل به نقطه مهار مطمئن، کفش کار با کفه‌ی ضد لغزش، دستکش کار مناسب و عینک ایمنی ضروری است.
ایمنی نردبان/داربست: اطمینان از پایداری و استحکام نردبان یا داربست و قرار دادن آن روی سطح صاف و محکم.
ایمنی ابزار: بازرسی ابزار قبل از استفاده، استفاده صحیح از هر ابزار، محکم کردن قطعه کار در صورت امکان، عدم استفاده از ابزار معیوب، حمل ایمن ابزار (ابزار کوچک در کمربند یا کیف، ابزار سنگین با طناب)، عدم حمل ابزار تیز در جیب، و قطع برق ابزارهای برقی قبل از تنظیم یا تمیز کردن آن‌ها.
شرایط محیطی: عدم کار در شرایط جوی نامناسب مانند باد شدید، باران یا یخبندان.
آگاهی از محیط: توجه به خطوط برق هوایی، سطوح لغزنده و سایر خطرات محیطی.
علائم هشداردهنده: نصب علائم هشدار دهنده در محل کار در صورت لزوم.
بررسی قوانین و مقررات شهرداری
پیش از اقدام به نصب، ضروری است قوانین و مقررات محلی (شهرداری) در خصوص نصب نورگیر بررسی شود. اگرچه برای پوشش سقف پاسیو با مصالح سبک ممکن است در برخی مناطق نیازی به مجوز رسمی نباشد (و تنها کسب رضایت ساکنین کافی باشد)، اما این موضوع باید حتماً استعلام شود. ممکن است محدودیت‌هایی در خصوص حداقل یا حداکثر ابعاد نورگیر یا پوشش پاسیو بر اساس متراژ کل ساختمان وجود داشته باشد (مثلاً حداقل 12 متر مربع پوشش پاسیو برای ساختمان‌های بالای 200 متر با عرض حداکثر 3 متر).
همچنین، باید اطمینان حاصل کرد که نصب نورگیر، منظر شهری را خدشه‌دار نکند و با ضوابط مربوط به حریم همسایگان مطابقت داشته باشد. انجام تغییرات در ساختمان‌های موجود ممکن است نیازمند اخذ مجوز باشد.
مراحل نصب نورگیر حبابی
فرآیند نصب معمولاً شامل مراحل طراحی، اندازه‌گیری، ساخت در کارگاه (در صورت نیاز) و سپس اجرای گام به گام در محل است. این ماهیت چند مرحله‌ای و نیاز به مهارت‌های مختلف (آهنگری، نصب، آب‌بندی) نشان می‌دهد که چرا سپردن کار به تیم‌های حرفه‌ای اغلب بهترین گزینه است. نصب نورگیر حبابی را می توانید در فیلم زیر ببینید:
فیلم طریقه نصب نورگیرحبابی
ایجاد برش دقیق در سقف
پس از مشخص کردن دقیق محل و ابعاد دهانه بر اساس اندازه‌گیری‌های مرحله قبل، اولین گام عملیاتی، ایجاد برش در سقف است. با استفاده از ابزار مناسب (مانند اره گردبر)، لایه‌های مختلف پوشش سقف (مانند آسفالت، ایزوگام، عایق، تخته‌ریزی یا OSB) با دقت و沿着 خطوط مشخص شده بریده می‌شوند. قبل از شروع برش، باید از عدم وجود سیم‌کشی برق، لوله‌کشی یا سایر تأسیسات در محل برش اطمینان حاصل کرد.
ساخت و نصب قاب زیرسازی
اطراف دهانه ایجاد شده، باید یک قاب (کلاف) مستحکم برای نگهداری نورگیر ساخته شود. این قاب معمولاً با استفاده از پروفیل‌های فلزی (آهن‌کشی) یا گاهی الوارهای چوبی مناسب اجرا می‌شود. این قاب باید دقیقاً با ابعاد پایه نورگیر مطابقت داشته باشد و به صورت تراز و محکم به سازه اصلی سقف متصل گردد. در صورتی که قرار است چندین نورگیر در کنار هم نصب شوند، یک شبکه (Grid) فلزی یا چوبی با فاصله‌گذاری دقیق بین خانه‌ها (متناسب با ابعاد نورگیرها) ایجاد می‌شود. این زیرسازی، وزن نورگیر را تحمل کرده و سطح مناسبی برای نصب پایه فراهم می‌کند.
نصب پایه فایبرگلاس
پایه فایبرگلاس نورگیر با دقت روی قاب (کلاف یا شبکه) آماده شده قرار داده می‌شود. باید اطمینان حاصل کرد که پایه کاملاً تراز و در جای صحیح خود قرار گرفته است. سپس با استفاده از پیچ‌های مناسب و مقاوم، پایه به قاب زیرین محکم می‌شود.
قرار دادن و محکم کردن حباب
پس از نصب محکم پایه، حباب اکریلیک یا پلی‌کربنات روی آن قرار داده می‌شود. حباب باید به درستی روی نشیمن‌گاه پایه بنشیند. سپس با استفاده از پیچ و مهره‌های ارائه شده توسط سازنده، حباب به پایه متصل و محکم می‌شود. برای جلوگیری از نفوذ آب از محل پیچ‌ها، معمولاً از واشرها و کلاهک‌های آب‌بندی مخصوص روی سر پیچ‌ها استفاده می‌شود. باید دقت کرد که پیچ‌ها بیش از حد سفت نشوند تا از آسیب به حباب یا پایه جلوگیری شود.
آب‌بندی اولیه دور پایه و حباب
همزمان با نصب پایه و حباب، مراحل اولیه آب‌بندی نیز انجام می‌شود. لبه‌های پایه فایبرگلاس که روی قاب یا شبکه قرار گرفته‌اند، معمولاً با استفاده از ورق ایزوگام یا مواد آب‌بندی مشابه پوشانده و به لایه‌های زیرین سقف متصل می‌شوند تا یکپارچگی لایه ضد آب سقف حفظ شود. همچنین، درز بین حباب و پایه و اطراف کلاهک‌های پیچ‌ها با استفاده از چسب آب‌بندی مناسب (که در بخش بعد به تفصیل بررسی می‌شود) درزگیری اولیه می‌شوند. این اقدامات اولیه، زمینه را برای اجرای تکنیک‌های تکمیلی آب‌بندی فراهم می‌کنند.
سخن پایانی
نورگیرهای حبابی راهکاری مؤثر و زیبا برای افزایش نور طبیعی در ساختمان‌ها هستند که مزایای متعددی از جمله بهبود روشنایی، کاهش مصرف انرژی، افزایش زیبایی و بهبود تهویه (در مدل‌های بازشو) را به همراه دارند. انتخاب نوع مناسب نورگیر حبابی بر اساس جنس حباب (اکریلیک یا پلی‌کربنات)، شکل، اندازه، قابلیت بازشوندگی و تک یا دوجداره بودن، نیازمند توجه به اولویت‌های پروژه، شرایط محیطی و بودجه است.
نگهداری و استفاده از نورگیر حبابی به شدت به کیفیت نصب نورگیر حبابی و به خصوص آب‌بندی دقیق آن وابسته است. استفاده از مواد آب‌بندی با کیفیت (مانند ایزوگام و چسب پلی‌اورتان) و اجرای اصولی توسط متخصصین، برای جلوگیری از مشکلات آتی مانند نشت آب و اتلاف انرژی، امری حیاتی است. همچنین، بازرسی دوره‌ای و نگهداری مناسب، شامل تمیزکاری منظم و رفع به موقع مشکلات جزئی، به حفظ عملکرد و افزایش طول عمر این سازه‌ها کمک شایانی می‌کند.
