آتریوم چیست؟ آتریوم بخشی از بدنه ساختمان است که به منظور تهویه هوا و نورگیری به کار می‌رود و خانه‌های مدرن امروزی را بیشتر با طبیعت ارتباط می‌دهد. در این صورت میتوان از نور طبیعی حداکثر استفاده را برای طراحی داخلی ساختمان کرد. به این منظور از انواع متفاوتی از نورگیر سقفی برای سقف ساختمان بسته به ابعاد و محیط قرارگیری میتوان استفاده کرد که در نهایت به هدف واحد استفاده از نور طبیعی خورشید رسید.
آتریوم چیست
آتریوم (Atrium) در معماری به فضایی باز و اغلب مرتفع گفته میشود که معمولاً در مرکز یک ساختمان قرار دارد و با سقف شیشه‌ای یا نورگیر سقفی پوشیده شده است. این فضا به عنوان یک فضای مرکزی و روشن، نور طبیعی را به بخش‌های مختلف ساختمان هدایت می‌کند و همچنین می‌تواند به عنوان یک نقطه کانونی و مکانی برای گردهمایی استفاده شود.
انواع آتریوم
آتریوم‌ها به طور معمول در سقف ساختمان‌های چند طبقه قرار می‌گیرند و غالبا در قسمت ورودی سقف ساختمان طراحی می‌شوند. آتریوم‌ها بر اساس نحوه قرارگیری نسبت به سایر اجزای ساختمان و همچنین میزان نورگیری از سقف ساختمان یا سایر اجزا به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- آتریوم‌هایی که در مرکز قرار گرفته‌اند و فقط از سقف نور می‌گیرند.
- آتریوم‌هایی که از سقف و بدنه نور می‌گیرند.
- آتریوم شیشه ای
تفاوت آتریوم و پاسیو
تفاوت اول پاسیو با آتریوم ها در این است سقف پاسیو طبقه اول اجرا می شود اما آتریوم ها در پشت بام دارای سقف های شیشه ای و به اصطلاح نورگیر ساخته می شوند، ولی پاسیو از این قابلیت برخوردار نیست.
یکی دیگراز تفاوت های سقف پاسیو و آتریم در دیوارهای دور تا دور آن ها است. آتریوم ها معمولا دارای دیوارهای شیشه ای هستند، به صورتی که حس یک فضای الحاقی را به شما القا می کنند، اما دیوارهای پاسیو همان دیواره های ساختمان است.
نکات مهم در طراحی آتریوم در سقف ساختمان
استفاده از آتریوم در سقف ورودی ساختمان مزایای زیادی دارد ولی در کنار مزایا چند نکته مهم وجود دارد که باید به آنها توجه کنیم :
یکی از نکات مهم که در طراحی آتریوم در سقف ساختمان باید به آن توجه کرد مسئله منتقل شدن آتش حین آتش سوزی است. در آتریوم به طور معمول چند طبقه باهم در ارتباط هستند و انتقال آتش نیز به سادگی و در مدت زمان خیلی کوتاه صورت می‌گیرد، اگر در طراحی و تصویر سازی اولیه به این موضوع توجه نکنیم بعد‌ها مشکلات زیادی به وجود می‌آید.
در روز‌های گرم فصل تابستان در ساعت نزدیک به ظهر هوا به شدت گرم میشود و آتریوم نه تنها نقش تهویه‌ای و مثبتی در اینجا ندارد بلکه باعث ورود گرمای بسیار زیادی میشود که میتوان با استفاده از سایبان‌های ثابت یا متحرک این مشکل را حل کرد.
آتریوم می‌تواند باعث ایجاد پدیده اثر گلخانه ای شود برای اینکه پرتوهای ورودی نور خورشید انرژی زیاد و طول موج کمی دارند و باعث گرم شدن فضای درونی می‌شوند و این ویژگی در فصل زمستان بسیار کاربردی است ولی در تابستان مناسب نیست و وجود نورگیر سقفی باعث میشود که پرتوهای بازتابی که طول موج بیشتری دارند نتوانند خارج شوند که این مسئله گرمای محیط درونی را دو چندان می‌کند، که با استفاده از تهویه مناسب یا پنجره‌های بازشونده در ساختار نورگیر سقفی میتوان از بروز این مشکل هم جلوگیری کرد.
نور خورشید در مقایسه با نور مصنوعی تولید شده توسط چراغ ها و لامپ ها مزایای زیادی دارد. نور طبیعی خورشید از رشد باکتری ها و برخی قارچ‌ها جلوگیری می‌کند، چون دو شرط مهم تاریک و مرطوب بودن محیط را از بین می‌برد و به سلامت و پاکیزگی هر چه بیشتر محیط و سالم بودن افراد کمک می‌کند.
روش دیگری که استفاده از نورگیر در سقف ساختمان، در سلامت افراد دیگر تاثیر گذار است، تامین ویتامین‌های D و B1 مورد نیاز روزانه بدن هر فرد، که در میزان جذب کلسیم در روده ها و فراهم شدن انرژی مورد نیاز برای انقباض ماهیچه‌ها و عملکرد صحیح پلاکت‌ها حین خونریزی و تشکیل لخته، موثر است.
اتریوم را می توان با متریال های مختلف اجرا کرد مانند سقف پلی کربنات ،ورق فایبرگلاس و… .
آتریوم در معماری
همان تور که در بالا نیز اشاره شد و به تعریف کلی آتریوم پرداختیم یک فضای پایدار برای انتقال نور به فضای داخل طرحی میشود و میتوان اینگونه بیان کرد آتریوم در معماری می تواند در دکوراسیون داخلی تاثیر گذار باشد.
کاربرد آتریوم چیست
آتریوم‌ها در معماری مدرن کاربردهای متنوعی دارند و به عنوان عنصری کلیدی در طراحی ساختمان‌ها به شمار می‌روند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آتریوم عبارتند از:
- تامین نور طبیعی: یکی از مهم‌ترین کاربردهای آتریوم، تامین نور طبیعی برای فضاهای داخلی ساختمان است. سقف شیشه‌ای آتریوم، نور خورشید را به داخل ساختمان هدایت کرده و باعث کاهش مصرف انرژی برای روشنایی میشود.
- تهویه طبیعی: آتریوم‌ها با ایجاد جریان هوا، به تهویه طبیعی ساختمان کمک می‌کنند و کیفیت هوای داخل ساختمان را بهبود می‌بخشند.
- ایجاد فضایی باز و دلنشین: آتریوم‌ها فضایی باز و دلنشین ایجاد می‌کنند که باعث افزایش روحیه و بهره‌وری افراد میشود. این فضاها می‌توانند به عنوان مکانی برای استراحت، تعاملات اجتماعی و برگزاری رویدادهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
- ارتباط بصری: آتریوم‌ها ارتباط بصری بین طبقات مختلف ساختمان را برقرار می‌کنند و باعث ایجاد حس همبستگی و یکپارچگی در ساختمان می‌شوند.
- هویت بصری: آتریوم‌ها می‌توانند به عنوان یک عنصر مشخصه و هویت‌بخش برای یک ساختمان عمل کنند و به ساختمان ظاهری منحصر به فرد ببخشند.
- فضای نمایشگاهی: آتریوم‌ها می‌توانند برای نمایش آثار هنری، محصولات و یا برگزاری رویدادهای مختلف استفاده شوند.
- باغ زمستانی: آتریوم‌ها می‌توانند به عنوان باغ زمستانی و فضایی برای پرورش گیاهان استفاده شوند و به ساختمان یک فضای سبز و طبیعی اضافه کنند.
- اتصال دهنده: آتریوم‌ها می‌توانند به عنوان فضایی برای اتصال بخش‌های مختلف یک ساختمان استفاده شوند و تردد بین فضاهای مختلف را تسهیل کنند.
به طور خلاصه، آتریوم‌ها علاوه بر تامین نور و تهویه طبیعی، می‌توانند به عنوان یک عنصر طراحی زیبا و کاربردی، به ساختمان روح و شخصیت ببخشند و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشند.
کلام آخر
در این مقاله به موضوع آتریوم چیست پرداختیم. همان طور که در مقاله اشاره شد اجرای سقف نورگیر در آتریوم‌ها با توجه به مزایای زیاد آن امروزه بسیار رایج است و محدودیتی هم برای نصب آن وجود ندارد و در مکان‌های عمومی با مساحت زیاد مثل نورگیر پاساژ ها و حتی در مساحت‌های کم مثل خانه‌ها نیز مورد استفاده هستند. استفاده از نورگیرهای سقفی در خانه، علاوه بر ایجاد زیبایی در محیط، می‌تواند به روشنایی محیط و تهویه آن کمک کند که همین مسئله موجب صرفه جویی در مصرف برق میشود.
نورگیرساز
سوالات متداول
آتریوم شیشه ای چیست؟
آتریوم شیشه ای فضایی بزرگ و باز در داخل ساختمان است که با سقف و دیوارهای شیشه‌ای پوشیده شده و نور طبیعی را به داخل ساختمان هدایت می‌کند. این فضا اغلب به عنوان قلب ساختمان محسوب میشود و برای ایجاد فضایی روشن، دلباز و ارتباطی بین طبقات مختلف استفاده میشود.
انواع آتریوم چیست؟
آتریوم‌ها انواع مختلفی دارند مانند: روباز، سرپوشیده، داخلی، چندطبقه و… هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
یک پاسخ
ممنون از مقاله خوبتون